Mastercard: niemal co trzecia firma w Polsce jest zarządzana przez kobietę

Przedsiębiorczość kobiet ma swoje źródło nie tylko w możliwościach, jakie daje świat biznesu, ale też w trudnych warunkach życiowych, kiedy jej podstawą jest wytrwałość. Zawsze jednak do rozwoju firm prowadzonych przez kobiety potrzebne są szczególnie sprzyjające warunki, w tym dostęp do usług finansowych i ułatwienia dla biznesu. Pozwalają one przezwyciężyć dwie najważniejsze przeszkody, które zniechęcają kobiety do prowadzenia własnej firmy – uprzedzenia społeczne oraz mniejsze możliwości rozwoju. Takie wnioski wynikają z przygotowanego po raz pierwszy rankingu firmy Mastercard dotyczącego przedsiębiorczości kobiet.

Raport Mastercard potwierdza, że Polki są przedsiębiorcze. 29,6% firm w kraju jest zarządzanych przez kobiety. To dobry wynik, który daje Polsce 11. pozycję na 54 przebadane kraje na całym świecie i 3. w Europie (po Rosji i Hiszpanii). Najwyższe wskaźniki procentowe dotyczące przedsiębiorczości kobiet odnotowano w krajach o niższych dochodach, takich jak np. Uganda (34,8%), Bangladesz (31,6%) czy Wietnam (31,4%), ale tam zjawisko to ma swoje źródło raczej w biedzie niż w atrakcyjnych możliwościach biznesowych.

 Kraje z największym udziałem procentowym firm prowadzonych przez kobiety:

1. Uganda – 34,8%
2. Botswana – 34,6%
3. Nowa Zelandia – 33,3%
4. Rosja – 32,6%
5. Australia – 32,4%

…

11. Polska – 29,6%

Przedsiębiorczość kobiet nie zawsze wynika z dobrych warunków, jakie tworzy im się do rozwoju w biznesie. Obrazuje to wskaźnik Mastercard Index of Women Entrepreneurs, obejmujący różnorodne czynniki decydujące o możliwościach, jakie świat biznesu daje kobietom w poszczególnych krajach. Polska  zajęła w tym rankingu 24. pozycję na 54 badane kraje, a więc widocznie niższą niż wskazywałby na to odsetek firm kierowanych przez kobiety.

Kraje oferujące najlepsze warunki do prowadzenia własnej działalności przez kobiety, wskaźnik Mastercard Index of Women Entrepreneurs:

1. Nowa Zelandia – 74,4 pkt.
2. Kanada – 72,4 pkt.
3. Stany Zjednoczone – 69,9 pkt.
4. Szwecja – 69,6 pkt.
5. Singapur – 69,5 pkt.

…

24. Polska – 64 pkt.

W skład zestawienia Mastercard Index of Women Entrepreneurs wchodzą trzy wskaźniki częściowe. Pierwszy dotyczy poziomu równouprawnienia w biznesie i obejmuje takie kryteria jak liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych, specjalistycznych i technicznych, a także udział kobiet w kierowaniu firmami i ich ogólna pozycja na rynku pracy. Pod tym względem Polska zajmuje 22. pozycję, czyli znajduje się w środku stawki (najlepiej wypadają Filipiny, Tajlandia i Botswana, czyli kraje rozwijające się). Druga część składowa indeksu dotyczy dostępu kobiet do wiedzy i zasobów finansowych, co obejmuje m.in. dostęp do studiów, włączenie finansowe kobiet i ich udział w oszczędnościach i pożyczkach dla biznesu. Tu Polska zajmuje odległe 36. miejsce (na podium znajdują się Singapur, Nowa Zelandia i RPA). Trzecią część indeksu stanowi wsparcie dla biznesu, co obejmuje m.in. łatwość prowadzenia firmy, kulturowe postrzeganie kobiet w roli przedsiębiorcy czy jakość zarządzania. W tym aspekcie Polska plasuje się na 18. pozycji (liderami są kraje bogate: oprócz „państw-miast” takich jak Singapur i Hong-Kong, są to Nowa Zelandia, Dania i Szwecja).

Według rankingu Mastercard w krajach, w których występują sprzyjające warunki, zwiększa się liczba przedsiębiorców motywowanych przez możliwości biznesowe (dla których motorem do działania jest chęć rozwoju). Natomiast w krajach cechujących się mniej korzystnymi warunkami pojawiają się raczej przedsiębiorcy motywowani biedą (dla których motorem do działania jest konieczność przetrwania). W rankingu zbadano różne czynniki, które zachęcają — i zniechęcają — kobiety przedsiębiorców do działania.

Zgodnie z wynikami, największymi przeszkodami w prowadzeniu przez kobiety działalności biznesowej są: brak środków finansowych/kapitału inwestycyjnego, ograniczenia prawne i nieudolność instytucji, brak wiary we własne możliwości i w predyspozycje do prowadzenia firmy, obawa przed porażką, uwarunkowania społeczno-kulturowe oraz brak wykształcenia i doświadczenia. W prawie wszystkich 54 badanych krajach rozwój kobiet-przedsiębiorców jest hamowany przez co najmniej jedno z tych ograniczeń.

Oblicza kobiecej przedsiębiorczości w różnych krajach:

• Co zachęca do działania kobiety przedsiębiorców na rynkach rozwijających się? Wytrwałość. Listę krajów, gdzie udział w rynku firm prowadzonych przez kobiety jest największy, otwierają Uganda (34,8%), Bangladesz (31,6%), Wietnam (31,4%) czy Chiny (30,9 %). W gospodarkach tych kobiety wykorzystują możliwości biznesowe, które nie wynikają jedynie z zasobów wiedzy i innowacyjnych rozwiązań.
• Jednak sukces firmy nie zależy wyłącznie od wytrwałości. Aby przedsiębiorcze kobiety mogły odnieść sukces, potrzebują dostępu do produktów i usług finansowych, ułatwień w prowadzeniu firmy, mocnego wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz wysokiej jakości zarządzania. Kraje, które zajęły pięć pierwszych miejsc pod tym względem, to: Nowa Zelandia (74,4), Kanada (72,4), Stany Zjednoczone (69,9), Szwecja (69,6) i Singapur (69,5).
• W innych krajach — takich jak Filipiny (68,4; 8. miejsce), Peru (64,3; 23. miejsce), Malezja (63,9; 25. miejsce), Chiny (61,3; 31. miejsce) i Meksyk (59,1; 40. miejsce) — warunki do prowadzenia działalności nie są tak korzystne, ale lokalne środowisko przedsiębiorców jest bardzo prężne i można w nim dostrzec wiele możliwości biznesowych, a przedsiębiorcy, którzy odnieśli sukces, cieszą się powszechnym szacunkiem. Kobiety-przedsiębiorcy często są więc motywowane silną chęcią odniesienia sukcesu.
• Niskie miejsca w rankingu takich krajów, jak Indie (41,7; 49. miejsce), Arabia Saudyjska (37,2; 52. miejsce) czy Egipt (34,0; 53. miejsce), wynikają z uprzedzeń społecznych wobec kobiet, które mocno ograniczają szanse pań na pełnienie funkcji liderów w firmach i korzystanie z możliwości biznesowych.

Mastercard