POFOG: Jaki wpływ na banki spółdzielcze będzie miało nowe zarządzenie NBP regulujące postępowanie z gotówką?

W sierpniu ubiegłego roku opublikowano oczekiwane przez rynek Zarządzanie Nr 19/2016 Prezesa Narodowego Banku Polskiego w sprawie sposobu i trybu przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań banknotów i monet oraz wykonywania czynności związanych z zaopatrywaniem banków w te znaki. Regulacje będą miały duży wpływ również na banki spółdzielcze.

Krzysztof Kołodziejczyk

Nowe zarządzenie efektem wieloletniego planu NBP

NBP realizuje plan nakreślony kilka lat temu. Głównym celem działań jest popra­wa jakości gotówki znajdującej się w obiegu i zmniejszenie kosztów jej obsługi. Dzia­łania te są przeprowadzane w taki sposób, aby rynek miał czas na przygotowanie się na wypełnienie wymogów nowych regulacji. Zarządzenie weszło w życie z dniem 1 stycz­nia 2017 r. Jednak zapisy powodujące ko­nieczność inwestycji po stronie uczestników rynku, zaczną obowiązywać 1 lipca 2018 r. Co może sprawić najwięcej kłopotów?

Obowiązek corocznych testów urządzeń

Jednym z nowych przepisów jest ko­nieczność przeprowadzania corocznych te­stów urządzeń. Nie ma jeszcze dokładnych wytycznych co do sposobu ich realizacji. Trudno wyobrazić sobie, że wszystkie banki komercyjne, spółdzielcze i firmy CIT będą testowały każdy typ urządzenia używanego do przetwarzania gotówki. Z tych względów uczestnicy rynku mogą dążyć do zlecania testów firmom zewnętrz­nym i wspomagania się ich wynikami. Kolejne możliwe rozwiązanie to udostępnianie lub publikowanie przez NBP wyników testów ma­szyn przeprowadzanych przez importerów i dystrybutorów.

Obowiązek przechwytywania przez urządzenia samoobsługowe podejrzanych banknotów

Przepisem, który wymusi dodatkowe inwestycje jest wprowa­dzany obowiązek przechwytywania przez urządzenia samoobsłu­gowe banknotów podejrzanych co do autentyczności. Zainstalo­wane obecnie w bankach spółdzielczych wpłatomaty i bankomaty recyklingowe na ogół nie przyjmują takich banknotów. Zarządze­nie zatem całkowicie zmieni sytuację.

Procedura ma wyglądać tak: jeśli urządzenie zweryfikuje, że banknot jest nieautentyczny, będzie musiało go zatrzymać i zare­jestrować, kto próbował go wpłacić. Następnie operator urządzenia będzie miał obowiązek powiadomienia o tym fakcie Policji. W takim przypadku wpłata nie będzie uznawana na rachunku klienta. Taka zmiana nie obędzie się bez konieczności modyfikacji systemów in­formatycznych obsługujących urządzenia. W niektórych przypad­kach może nawet spowodować konieczność wymiany maszyn.

Krzysztof Kołodziejczyk Wiceprezes zarządu Polskiej Organizacji Firm Obsługi Gotówki, na co dzień prezes zarządu firmy Talemax Sp. z o.o. oraz redaktor portalu Automatyka Bankowa. Związany z rynkiem logistyki wartości pieniężnych od ponad 20 lat. Uczestnik wielu szkoleń i konferencji na całym świecie, współtwórca implementacji nowatorskich wielokanałowych systemów obsługi klientów bankowych oraz procesów zarządzania gotówką.

Precyzyjne określenie kryteriów sortowania jakościowego

Na korzyść jakości gotówki w obiegu wpłynie zapewne precy­zyjne określenie kryteriów sortowania jakościowego. W wielu kra­jach już obowiązują przepisy dotyczące sortowania jakościowego, zbliżone do tych zawartych w nowym zarządzeniu. Wszędzie, gdzie wprowadzone zostały takie przepisy, konieczne były znaczą­ce inwestycje w urządzenia do przetwarzania banknotów. W prak­tyce, zamiast ponoszenia dodatkowych kosztów, wiele banków spółdzielczych może zdecydować się na dużo szersze niż dzisiaj korzystanie z usług firm CIT, które będą posiadały odpowiednie urządzenia, przygotowane m.in. do sortowania jakościowego.

Wymaganie kwartalnego raportowania

Innym przepisem, który może nastręczyć problemów jest wymóg raportowania. Uczestnicy rynku będą mieli obowiązek kwartalnego przekazywania informacji o liczbie przeliczonych banknotów i monet w oddziałach, urządzeniach samoobsługo­wych i sortowniach, a także informacji o posiadanych maszynach. Wszystko wskazuje na to, że wiele banków spółdzielczych będzie musiało wprowadzić zmiany lub wdrożyć nowe systemy informa­tyczne. Bez nich niemożliwe będzie zbieranie danych do nowych raportów. Nie można wykluczyć też, że w niektórych przypad­kach konieczne będą zakupy urządzeń przetwarzających gotówkę z funkcją przekazywania danych do zmodyfikowanych lub no­wych systemów informatycznych.

Podsumowując

Analiza opublikowanych przepisów pokazuje, że jest jeszcze wiele niewiadomych co do szczegółów nowych regulacji. Można się spodziewać, że w najbliższych miesiącach NBP nadal będzie przeka­zywał uczestnikom rynku szczegółowe wytyczne, uzupełniające za­pisy zawarte w zarządzeniu 19/2016. Od tego m.in. będzie zależało, w jakim stopniu banki spółdzielcze będą musiały przygotować się do spełniania nowych wymogów i jakich inwestycji będzie to wyma­gało. Jest jednak niemal pewne, że wszyscy będą musieli wprowa­dzić zmiany w swoich procedurach i przygotować się na inwestycje. Jak będą znaczące, okaże się niebawem.